XIX. Ankara Romatoloji Sempozyumu

2023'deki konumuz 'Romatizmal İltihabi Barsak Hastalığı'. Derneğimizin İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği öğretim üyeleri ile birlikte düzenlediği bu sempozyumda iltihabın iki farklı organı barsak ve omurga üzerinde dıuracağız.

XIX. ANKARA ROMATOLOJİ SEMPOZYUMU 

ROMATİZMAL İLTİHABİ BARSAK HASTALIĞI (AS ve İBH)

Sempozyum Başkanları: Dr. Muhammet ÇINAR. Dr. Orhan KÜÇÜKŞAHİN

Sempozyum Sekreterleri: Dr. Emre TEKGÖZ. Dr. Seda ÇOLAK

Bilimsel Kurul: Dr. Ayhan DİNÇ. Dr. Salih PAY. Dr.Eftal YÜCEL. Dr. Cengiz KORKMAZ. Dr. Hakan ERDEM. Dr. İsmail ŞİMŞEK. Dr.Feride GÖĞÜŞ. Dr. Şükran ERTEN. Dr. Duygu TECER. Dr. Dilek TEZCAN. Dr. Hamit KÜÇÜK. Dr. Cem ÖZİŞLER. Dr. Berivan BİTİK. Dr. Müçteba Enes YAYLA. Dr. Fahrettin BIÇAKÇI. Dr. Melih PAMUKÇU

 

Oruç ve Romatizmal Hastalıklar

Orucun romatizmal hastalıkların seyri üzerindeki etkisini inceleyen yeterli bilimsel veri bulunmamaktadır. Ancak, aktif dönemdeki romatizmal hastalıkların metabolizma üzerindeki olumsuz etkileri bilinmektedir. Bu nedenle hastalığı halen aktif durumda romatizma hastaları için uzamış açlık dönemleri tıbbı riskler içermektedir. Genel olarak kortizon ve kortizon dışı iltihap baskılayıcı ilaç (güçlü ağrı kesici) ihtiyacı bulunanların hastalıklarının aktif durumda olduğu söylenebilir. Ayrıca metotreksat aldıktan sonra bulantı-kusma yaşayan romatizma hastaları için de orucun riskleri olabilir. Aktif romatizmal hastalık, şeker hastalığı, hipertansiyon ve iç organları etkileyen hastalıkları bulunanlar ile idrar sökücü kullananların oruç öncesinde hekimlerine danışmaları önerilir.

Hangi Covid-19 Aşısı

Romatizma hastalarında değişik Covid-19 aşılarının etkinliği ve ters etkileri üzerine henüz bilimsel çalışmalar bulunmamaktadır. Sinovac ve Pfizer-Biontech aşısı arasında bu bağlamda bir karşılaştırma mümkün değildir. Her iki aşının da alerjik bünyesi bulunanlarda hastane ortamında yapılması önerilmektedir. Romatizma hastalığı ve tedavide kullanılan ilaçlar ile ilgili olarak da iki aşı arasında bilinen bir farklılık bulunmamaktadır. Romatizma hastalarının Covid-19 aşısı olmaları gerektiği ve ilaçları ile aşının zamanlaması ile ilgili bilgi daha önce paylaşılmıştı. Covid-19 aşılamasının bireylerde bundan sonra belli aralıklarla düzenli olarak devam edeceği göz önüne alındığında aşının türünün sonraki aşılamalarda zaten değişebileceği beklenmelidir. İlk aşılamadan elde edilen kişiye özgü ve toplumsal bilgilerle sonraki aşılamalar için tercih önerileri geliştirilebilir. Bu bakımdan hastalarımızın her iki aşı dozundan sonraki kendi deneyimlerini not etmeleri ve yaşadıkları olası ters etkileri hekimleri ile paylaşmalarını önermekteyiz. Aşının ilk dozunda ciddi alerji veya yan etki görüldüğü durumlarda ikinci dozundan önce hekiminizle görüşünüz.

Romatizma ilaçları ve Covid-19 aşısı

Metotreksat ve Jak inhibitörü kullanan romatizma hastalarının sıraları geldiğinde aşılanmalarında sakınca bulunmamaktadır. Sadece her aşılamadan sonraki hafta boyunca ilaçlarını almamalarının aşının etkinliğini artırabileceği düşünülmektedir.

TNF blokerleri, IL-1 blokeri, IL-17 blokeri, IL-12/23 blokeri, hidroksiklorokin, sulfasalazin, leflunomid, azatiyopürin, tosilizumab, siklosporin, kortizon, IVIG kullanan hastaların ilaçlarını alma şekillerinde bir düzenleme gerekmemektedir.

Abatasept SC (cilt altı); sadece ilk aşılamada bir hafta önce ve bir hafta sonra ilaç uygulanmamalıdır. İkinci aşılamada böyle bir önleme gerek yoktur.
Abatasept IV (damardan); sadece ilk aşılamayı ilaçtan 4 hafta sonra yapılmalı, bir hafta sonra abatasept uygulanabilir. İkinci aşılamada böyle bir önleme gerek yoktur.

Rituksimab; planlı uygulama zamanından 4 hafta önce aşılama serisine başlanabilir. 2. aşıdan 2-4 hafta sonra rituksimab uygulanabilir.

Romatizma Hastaları ve Covid-19 Aşısı

COVID19 aşısı romatizma hastaları için bir risk oluşturur mu?

Şimdiye kadar yapılan CoVID19 aşı araştırmalarına romatizma hastalığı buluan veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan hastalar dahil edilmemiştir. Bu durum şimdiye dek yapılan tüm aşı çalışmaları için de geçerlidir. Dolayısı ile COVID19 aşılarının bu grup hastalardaki etkinliği ve güvenliği ile ilgili doğrudan bir bilgi yoktur. Ancak önceki diğer aşılarda olduğu gibi COVID19 aşılarının da romatizma hastaları ve bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan hastalarda farklı bir yan etki göstermesi beklenmemektedir. Pfizer-Biontech'in mRNA aşısı virüsün tümünün değil sadece 'spike' proteinin vücutta üretilmesini sağlayacağından ve Çin aşısı ölü virüs aşısı olduğundan aşılanan bireylerde virüsün çoğalması ile oluşabilecek bir hastalık ihtimali bulunmamaktadır. Bu durum bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan hastalar için de geçerlidir. mRNA aşılarının insan DNA'sına entegre olması teorik açıdan mümkün görünmemektedir. Ayrıca, aşılamanın iltihabi romatizması bulunan veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan hastalarda romatizma hastalıklarını alevlendirmediği önceki aşılamalardan bilinmektedir.

 

Koronavirus Salgını ve Covid-19 Hastalığı

---

Behçet hastasıyım, salgın sırasında ne yapmalıyım?

Teorik bilgi: Behçet hastalığının genel olarak viral hastalıklara yatkınlığı artırdığına dair kanıt yoktur. Viral hastalık, Behçet hastalığının alevlenmesine yol açabilir. Behçet hastalığı tedavisinde kullanılan biyolojikler ve diğer bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar Covid-19 kapma riskini veya şiddetini artırabilir. Oral aftlar ve genital ülserlere dışarıdan sürülerek uygulanan ilaçlar ve kolşisinin bu riski artırması beklenmemektedir.

Saha bilgisi: Dünyada süren Covid-19 salgınının Behçet hastalarını nasıl etkilediği konusu yakından takip edilmektedir. Ancak Behçet hastalığı çoğu ülkede sık görülen bir hastalık olmadığından erken dönemde saha verilerinin elde edilmesi mümkün görülmemektedir. 

Pratik bilgi: Behçet hastalığında kullanılan ilaçların miktarı ve dozları normalde de hastalığın şiddeti ve seyrine doktorunuz tarafından kontroller sırasında ayarlanmakta idi. Bu salgın döneminde, sizin Behçet hastalığınızı ve diğer bireysel risklerinizi en iyi bilen doktorunuzla bağlantıya geçerek Covid-19'a önlem olarak ilaçlarınız ve dozları konusunda yapılabilecekleri öğreniniz. 

Sonuç: Bilimsel görüşlerin doğrulanmış veriler üzerinden oluşturulması önem arzetmektedir. Ancak, hızlı yayılan bir salgında neler yapılabileceği konusunda hastalarımızın endişelerini de gidermek gerekir. 

Behçet hastalığı için genel risk sınıflaması ve onlara göre önlemler aşağıya çıkarılmıştır:

Düşük riskli Behçet hastaları: 

Hiç ilaç kullanmayanlar; iltihap giderici ağrı kesici kullananlar (diklofenak, asemetasin, indometasin gibi), kolşisin kullananlar, sulfasalazine (Salazopyrin) kullananlar, oral aftlar ve genital ülserlere dışarıdan sürülen ilaçları kullananlar, önceden kortizon kullanıp kesmiş olanlar.

Düşük riskli Behçet hastalarının evde kalmaları, dışarı çıkarlarsa sosyal mesafeye ve hijyen kurallarına dikkat etmeleri, hastaneye giderlerse maske takmaları, kendisinde veya hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse kendilerini tecrit etmeleri, ağrı kesicileri almayı hemen bırakmaları, 184 ve romatizma doktoru ile bağlantı kurmaları önerilmektedir.

Orta riskli Behçet hastaları: 

Biyolojik ilaç (anti-TNF) ve/veya azatiyoprin, siklosporin, metotreksat gibi bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlar, halen ağızdan kortizon kullananlar, halen kortizonlu göz damlaları kullananlar ancak başka risk faktörleri bulunmayanlar.

Orta riskli Behçet hastalarının evde kalmaları; 

kendisinde Covid19 hastalığı belirtisi görülürse biyolojik ve/veya azatiyoprin, siklosporin, metotreksat gibi bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçları hemen durdurması, ağızdan kortizon alıyorlarsa kesmemeleri, 184 ve romatizma doktoru ile bağlantı kurmaları, kortizonlu göz damlası kullananların hemen göz hekimleri ile de bağlantı kurmaları gerekmektedir.   

hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse kendilerini ondan tecrit etmeleri, sonraki anti-TNF ilacını ertelemeleri ve diğer tedavileri için romatizma ve varsa göz doktoru ile bağlantı kurmaları önerilmektedir.

Yüksek riskli Behçet hastaları: 

Biyolojik ilaç (anti-TNF) ve/veya azatiyoprin, siklosporin, metotreksat gibi bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlar, halen ağızdan kortizon kullananlar ancak ilave olarak şunlardan biri veya birkaçı varsa:

- Behçet hastalığına bağlı beyin tutulumu öyküsü

- Behçet hastalığına bağlı damar tutulumu öyküsü

- Behçet hastalığına bağlı bağırsak tutulumu öyküsü

- Behçet hastalığına bağlı görme kaybı

- kronik kalp, akciğer, karaciğer, böbrek hastalığı, kalp enfarktüsü öyküsü 

- hipertansiyon, şeker hastalığı, peptik ülser hastalığı

- gebelik

- demans, inme öyküsü

- kanser

Yüksek riskli Behçet hastalarının evde kalmaları, kendisinde veya hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse kortizon alıyorlarsa kesmemeleri, anti-TNF ve/veya azatiyoprin, siklosporin, metotreksat almayı hemen keserek 184, romatizma ve varsa göz doktoru ile bağlantı kurmaları önerilmektedir.

Yararlanılan Türkiye Romatoloji Derneği'nin önerileri www.romatoloji.org adresinde yer almaktadır. 

28 Mart 2020

-----

Ankilozan spondilit hastasıyım, salgın sırasında ne yapmalıyım?

Teorik bilgi: ankilozan spondilit (AS) dahil romatizma hastalarının hastalıkları ve kullandıkları ilaçlar nedeniyle salgın sırasında daha yüksek risk altında oldukları değerlendirilmektedir. Uluslararası ve ulusal romatizma örgütleri ilke olarak Covid19 salgını döneminde bu hastaların ilaçlarına devam ederek tecrit uygulamaları gerektiğini önermektedir. 

Saha bilgisi: Dünyada süren Covid19 salgınının romatizma hastalarını nasıl etkilediği konusu yakından takip edilmektedir. Bu bağlamda,

- Çin'deki 72 314 hastanının özelliklerinin yer aldığı makalede risk faktörü olarak sayılan hastalıklar arasında romatizmal hastalıklar bildirilmemiştir. Var olup olmadığı belli değildir. 

- İtalya'dan bildirilen raporlarda da bu konuda bir bilgiye henüz rastlanmamıştır. Bergomo'daki Pediatrik Organ Nakli Merkezi'nden bir mektup bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan çocuk hastalarda bazıları Covid19 pozitif bulunsa bile ciddi akciğer problemi görülmediğini bildirmektedir. Ancak bu kapsamlı bir çalışma değildir, izlenimdir. 

- Bu veri azlığı karşısında uluslarası bir örgüt romatoloji doktorlarının kendi hastalarında gelişen Covid19 hastalıklarını kaydedeceği bir platformu devreye almıştır. Bu kayıt kütüğünün bilgileri  önümüzdeki dönemde elde edilebilecektir. 

- Medyaya da yansıyan İstanbul'da vefat eden AS hastalığı bulunan hastanın AS dışında diğer risk faktörlerinin neler olduğu incelenmektedir.

Pratik bilgi: AS için kullanılan ilaçların miktarı ve dozları normalde de hastalığın şiddeti ve seyrine göre doktorunuz tarafından kontroller sırasında ayarlanmakta idi. Bu dönemde, sizin AS hastalığınızı ve diğer bireysel risklerinizi en iyi bilen doktorunuzla bağlantıya geçerek önlem olarak ilaçlarınız ve dozları konusunda yapılabileceklerinizi öğreniniz.

Sonuç: Bilimsel görüşlerin doğrulanmış veriler üzerinden oluşturulması önem arzetmektedir. Ancak, hızlı yayılan bir salgında neler yapılabileceği konusunda hastalarımızın endişelerini de gidermek gerekir. 

AS için genel risk sınıflaması ve onlara göre  önlemler aşağıya çıkarılmıştır:

Düşük riskli AS hastaları:

Hiç ilaç kullanmayanlar; iltihap giderici ağrı kesici kullananlar (diklofenak, asemetasin, indometasin gibi) ; sulfasalazine (Salazopyrin) kullananlar, önceden kortizon kullanıp kesmiş olanlar.

Düşük riskli AS hastalarının evde kalmalı, dışarı çıkarlarsa sosyal mesafeye ve hijyen kurallarına dikkat etmeleri, kendisinde veya hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse kendisilerini tecrit etmeleri, 184 ve romatizma doktoru ile bağlantı kurmaları ve ağrı kesicileri almayı bırakmaları önerilmektedir. 

Orta riskli AS hastaları: 

Biyolojik ilaç ve/veya metotreksat kullananlar ancak başka risk faktörleri bulunmayanlar.

Orta riskli AS hastalarının evde kalmaları, kendisinde Covid19 hastalığı belirtisi görülürse biyolojik ve/veya metotreksatı hemen durdurması ve 184 ile bağlantı kurmaları, hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse sonraki biyolojik ilacını ertelemeleri ve kendilerini ondan tecrit etmeleri ve sonrası için romatizma doktoru ile bağlantı kurmaları önerilmektedir. 

Yüksek riskli AS hastaları:

Biyolojik ilaç ve/veya metotreksat kullanan ancak ilave olarak şunlardan biri veya birkaçı varsa: 

- kronik kalp, akciğer, karaciğer, böbrek hastalığı, kalp enfarktüsü öyküsü 

- hipertansiyon, şeker hastalığı, peptik ülser hastalığı

- gebelik- demans, inme öyküsü

- kanser

- 4 haftadan uzun süredir devam eden kortizon kullanımı

- omurgada kamburluk (kifoz)

Yüksek riskli AS hastalarının evde kalmaları, kendisinde veya hane halkında Covid19 hastalığı belirtisi görülürse kortizon alıyorlarsa kesmemeleri doktoru ile bağlantı kurmaları, biyolojik ilaç ve/veya metotreksatı almayı hemen keserek 184 ve romatizma doktoru ile bağlantı kurmaları önerilmektedir. 

27 Mart 2020

 

Hidroksiklorokin bulamıyorum. Ne yapmalıyım?

Hidroksiklorokin etken maddeli (Plaquenil) adlı ilacın Coronavirus19 için koruyucu olabileceği yönündeki doğrulanmamış bir bilgi eczanelerde ilacın tükenmesine yol açtı. Bu ilacı düzenli kullanan romatizma hastaları mevcut raporları ile bir aylık ilaçlarını alabilirler. Ancak, reçetenin recetem.enabiz.gov.tr'ye kayıtlı olması gerekiyor. Adı geçen ilacın ve bir muadilinin de üretilerek kısa sürede kullanıma sunulması beklenmektedir. Hidroksiklorokin birçok romatizma türünde tek ilaç değildir ve vücuttaki etkinliği ilaç alınmasa bile bir süre devam edebilmektedir. Ancak zorunlu ara verilen sürenin birkaç haftadan uzun olmaması gerekmektedir. Tedavileriniz ve hidroksiklorokin ile ilgili yapabilecekleriniz konusunda lütfen doktorunuza danışınız. 25 Mart 2020

Romatizmal hastalıklar ve kronik hastalık genelgesi 

Romatizmal hastalıklar esas olarak ikiye ayrılır: iltihabi olanlar ve iltihabi olmayanlar. İltihabi romatizmal hastalıklar arasında romatoid artrit, ankilozan spondilit, sedef romatizması, SLE, skleroderma, Sjögren sendromu, Behçet hastalığı, vaskülitler ve ailesel Akdeniz ateşi sayılabilir. İltihabi olmayanlar arasında ise kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit hastalığı ve diğer dejeneratif kas-iskelet sorunları sayılabilir. İltihabi romatizmal bir hastalığınız varsa, size sürekli ilaç kullanmanız için bir rapor çıkarılmış ise, sizin bağışıklık sisteminizde az çok zayıflık olasılığı bulunmaktadır. Her iltihabi hastalığın ve her romatizmal ilacın bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri farklıdır. İlave kortizon kullanımı da varsa, bağışıklık sistemi üzerindeki baskılayıcı etki daha da artmaktadır. Dolayısı ile bireysel durumunuzu en iyi doktorunuz değerlendirebilir. İltihabi romatizma hastalığı bulunan hastaların biten raporları SGK tarafından uzatılmıştır, ilaçlarınızı eczanenizden temin edebilirsiniz, ancak düzenli kontrolünüzü en azından telefonla doktorunuza ulaşarak yaptırmanız daha doğru olur. Çalışan iltihabi romatizma hastalarımızın raporlarını işyerlerine beyan ederek evlerinde kalmaları da önerilmektedir. 

Kireçlenme gibi iltihabi olmayan hastalıkların bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkileri yoktur. Ancak bu grup hastalıklar yaşlı bireylerde daha sık olduğundan onlar da genelgenin yaş sınırlamasına dahil olabilirler. 

Özet olarak özelikle iltihabi türde hastalığı bulunan romatizma hastaları olmak üzere tüm romatizma hastalarımızın bir şekilde evlerinde kalmalarını ve kendilerini tecrit etmelerini önermekteyiz. 23 Mart 2020

 

Randevularımıza gitmeli miyiz?

Etkin bir tedavisi olmayan bir salgında en etkili korunma yöntemi kendinizi tecrit etmenizdir. Açık bir çiftlikte salgın sırasında ne yapacaklarını bilemeyen tavuklar gezinmeye devam ederler ve tümü ölür. Uzaktan bir çok işini görebilen bizlerin ortalıkta gezinmeden yaşayabilmesi mümkün. Hastalıkları ve ilaçları nedeniyle yüksek risk grubunda yer alan iltihabi romatizma hastalarının tam tecrit uygulamasını önermekteyiz. Düzenli muayene zamanı gelen iltihabi romatizma hastalarının doktorları veya hemşireleri ile telefon veya e-posta üzerinden bağlantıya geçmeleri ve onlar önermedikçe muayeneye gitmemeleri gerekmektedir. 21 Mart 2020

 

Romatizma ilacı 'hidroksiklokin' Covid-19 virüsüne etkili mi? 

Bir sıtma ilacı olan ancak yaygın olarak romatizmal hastalıklarda kullanılan hidroksiklorokin (Plaquenil), ilacın Covid-19 hastalarında virus miktarını azalttığı yönündeki haberlerin ardından eczanelerde bulunmamaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilaca erişimde kısıtlılık getirdiği haberleri alınmaktadır. Covid-19 pozitif hastalarının bir kısmında ciddi solunum sıkıntısı sendromu (SARS) ve sitokin fırtınası tablosu görülebilmektedir. Hidroksiklorokin'in Covid-19 hastaları üzerinde etkinliğini ortaya koymak için çok sayıda çalışma planlanmıştır. Bunların büyük bölümü Çin'de diğerleri Avrupa ülkelerindedir. Bu çalışmalar Covid-19 pozitif hastalar, ciddi solunum sıkıntısı yaşayan hastalar gibi farklı klinik durumları kapsamaktadır. Habere konu olan çalışma Marsilya'da çok küçük bir açık (kontrolsüz) çalışmadır ve Covid-19 pozitif hastalarla ilgilidir. Sonuçları henüz hakem değerlendirmesinden geçip yayınlanmamıştır. Tıp tarihinde başlangıçtaki sonuçların sonradan doğrulanmadığı çok sayıda örnek bulunmaktadır. Ayrıca, ilacın Covid-19 virüsüne karşı koruyucu olarak (sağlıklı bireylerde) ne işe yaradığı konusunda bir bilgi yoktur. Halkımızın hidroksiklorokin adlı ilacı alıp depolaması bilimsel olarak doğru değildir. Hidroksiklorokin, hekim gözetiminde kullanılması gereken bir ilaçtır. Düzenli Plaquenil kullanan romatizma hastalarının ilaçlarını bulamaması başka sorunlara yol açabilecektir. 19 Mart 2020

 

Covid-19 ve İbuprofen

Ateş düşürücü veya ağrı kesici olarak kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Anti-inflamatuvar' ilaç olmayan 'Parasetamol'ün vücudun iltihap mekanizması üzerinde negatif etkisi yoktur. Henüz bilimsel bir veri olmasa da, anti-inflamatuvar özelikte olanların Fransa'da Covid-19 hastalığının seyrini negatif etkilediği bildirilmiştir. Özelilkle ateş, kırgınlık ve ağrı gibi enfeksiyon kökenli olabilecek yakınmalar için lütfen sadece 'Parasetamol' içeren ilaçları kullanınız. Ibuprofen, dikolofenak, naproksen, indometasin gibi anti-inflamatuvar ilaçları tedavi amacı ile kullanmak durumda olan romatizma hastaları doktorları ile iletişime geçebilirler. 15 Mart 2020

 

Covid-19 ve Hijyen

Yeni koronaviruse karşı hijyen tedbirleri konusunda kafanız karışmasın. Virus ortamda birkaç saat canlı kalabiliyor, ama size bulaşmak için sizin ellerinize ihtiyacı var. Ellerinizi temiz tutma önlemlerini anlamak için bütün kamusal alanların yeni boyandığını ve bir süre öyle kalacağını hayal edin. Virus sabuna duyarlı olduğundan kamusal alanda bir şeylere değdiğinizde ellerinizi iyice yıkamak yeterli. 14 Mart 2020

 

Covid-19 ve Romatizma

Romatizma hastalarının daha yüksek riske sahip olduğu şimdiye kadar bildirilmedi. Salgın aylarca sürebileceğinden romatizma ilaçlarınıza ara vermeyiniz. Sizde, ateş, öksürük ve nefes darlığı olursa doktorunuza danışınız. Bu belirtileri gösteren kişilerden uzak durunuz. Covid-19 hastası ile 2 metreden az yakınlıkta 15 dk. birlikte bulunma, yüz-yüze temas veya aynı evde yaşama bulaşı anlamına geliyor. Sık sık ellerinizi yıkayınız, elleriniz temiz değilse göz, burun veya ağzınıza götürmeyiniz. Sağlıklı bireylerin sürekli maske takması ise önerilmemekte. 6 Mart 2020